Kể từ khi Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại quốc tế WTO năm 2007, nền kinh tế nước ta đã gia nhập vào nền kinh tế thị trường lớn mạnh của thế giới, điều này đã đem đến rất nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp Việt Nam phát triển kinh doanh. Tuy nhiên, mọi sự việc đều có 2 mặt của nó, bên cạnh những cơ hội mới chúng ta cũng phải chịu những thách thức mới, khó khăn mới. Do đó, một doanh nghiệp nếu chỉ có khả năng kinh doanh thôi thì chưa đủ, mà bên cạnh đó phải có sự quản trị, điều hành tốt thì doanh nghiệp mới phát triển tốt và bền vững được.

Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay, các nhà điều hành vẫn chưa làm việc hiệu quả, họ phải làm quá nhiều việc nhưng hầu hết lại không phải việc của mình. Một điều kiện mang tính đặc thù là đại đa số doanh nghiệp Việt Nam đang ở quy mô vừa và nhỏ, chưa có sự tách biệt rõ ràng về quyền sở hữu và quyền quản lý nên chủ doanh nghiệp vừa là người sở hữu vừa là người quản trị, điều hành. Do đó họ  chưa tạo cho mình  điều kiện và thời gian để trang bị kiến thức đầy đủ về lĩnh vực này. Mặt khác, để trở thành một nhà quản trị, điều hành giỏi, ngoài chuyện được học hành, đào tạo bài bản, còn có những yêu cầu thuộc nhiều yếu tố khác. Vì vậy, không phải bất kỳ ai cũng có thể trở nên chuyên nghiệp được trong vai trò của một CEO.

Vậy thế nào là một CEO chuyên nghiệp?

Trước tiên ta cùng tìm hiểu về CEO, đây là người quản lý điều hành cao nhất của một công ty và thường là người đại diện cho công ty về mặt pháp luật. Cấp trên của CEO là hội đồng quản trị hay hội đồng cổ đông (nếu là công ty cổ phần) hoặc hội đồng thành viên (nếu là công ty TNHH). Cấp dưới của CEO là các giám đốc chức năng và toàn bộ bộ máy nhân sự của công ty. Công việc của một CEO là lập chiến lược hoạt động cho công ty (hoạch định, chỉ đạo thực hiện và đánh giá chiến lược), thiết lập bộ máy quản lý, xây dựng văn hóa công ty, thực hiện các hoạt động tài chính (huy động, sử dụng, kiểm soát vốn) và một nhiệm vụ rất quan trọng nữa của CEO là dụng nhân, xây dựng và vận hành bộ máy nhân sự hiệu quả…

Do đó ta có thể suy ra, một CEO chuyên nghiệp chính là người làm CEO “có nghề” và “rất rành nghề”. CEO chuyên nghiệp có thể được các chủ sở hữu doanh nghiệp tuyển dụng, mời về đảm nhận vị trí CEO trong doanh nghiệp mình.

Trên thực tế ở Việt Nam hiện nay, CEO vẫn được nhìn nhận nặng về chức hơn về nghề, còn ở một số nước khác thì  CEO được đánh giá ngược lại. CEO được xếp vào nhóm nghề nghiệp đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao bên cạnh các nghề như bác sĩ, luật sư, kiến trúc sư, kiểm toán viên, giáo sư đại học… Mặt khác, CEO được đánh giá là một nghề nghiệp đặc thù với rất nhiều khó khăn, thách thức, áp lực…, song cũng là một nghề lương rất cao, “đức cao vọng trọng” trong xã hội, nghề lãnh đạo và quản lý các nghề khác (trong cùng một công ty).

Quản trị, điều hành cũng được đánh giá là công việc vừa có tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật. Không phải bất kỳ ai đang đảm nhận chức vụ CEO cũng có thể là một CEO chuyên nghiệp. Để đạt đến mức độ “chuyên nghiệp” với công việc này, đòi hỏi cả điều kiện cần là những tố chất bẩm sinh, năng khiếu thiên phú và điều kiện đủ là phải được học hành, đào tạo bài bản. Vì vậy, để có thể trở thành một  CEO chuyên nghiệp, nhà điều hành phải học nhiều, làm nhiều mới có thể thành nghề bên cạnh những tố chất sẵn có.

Ngoài ra, cũng cần có sự phân biệt giữa một CEO và một Doanh nhân (Entrepreneur). CEO là nghề quản lý, điều hành, có thể được tuyển dụng, được thuê để quản lý công ty, trong khi nghề của doanh nhân là người bỏ vốn vào công ty, “sống chết” với công ty và số vốn đó. Hai vị trí này đòi hỏi những tố chất và điều kiện khác nhau. Một người có thể làm tốt vai trò này, nhưng chưa chắc đã thành công ở vai trò kia và ngược lại. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay chưa có sự khác nhau rõ rệt giữa người điều hành và người kinh doanh, nguyên nhân như đã đề cập, khi chủ sở hữu doanh nghiệp còn đang kiêm nhiệm cả vai trò quản lý.

Điều kiện để trở thành một CEO chuyên nghiệp: 

1. Những tố chất cần thiết:  có đam mê, có óc tư duy chiến lược (tư duy tổng hợp, phân tích, hệ thống, sáng tạo, logic), tính cách nhanh nhạy, mạnh mẽ, kiên nhẫn, quyết đoán, có thần thái, thiên hướng, uy lực của người chỉ huy...

2. Phải trang bị những kiến thức nền tảng về khoa học quản trị. Đây được xem như phần “móng” để tạo nền tảng tiếp thu, xây dựng “ngôi nhà kiến thức” về lĩnh vực này.

3. Phải luôn luôn cập nhật kiến thức mới, tự đào sâu, tự tìm tòi nghiên cứu. Các CEO chuyên nghiệp quốc tế hằng năm luôn dành thời gian để đi học và trao đổi những kiến thức mới mẻ.

4. Phải trải nghiệm càng nhiều thứ, nhiều nghề, nhiều việc, nhiều môi trường, hoàn cảnh khác nhau càng tốt. Vì là nghề “dụng nhân”, tiếp xúc, quản lý nhiều con người thuộc nhiều lĩnh vực ngành nghề khác nhau trong bộ máy công ty mình, nên nhà điều hành không chỉ cần kinh nghiệm về chuyên môn, mà còn cần cả vốn sống, thông hiểu về con người, về xử thế.

5. Phải có sức khỏe dẻo dai để có thể làm việc tốt, chịu đựng áp lực và thách thức rất lớn trong nghề  này.

6. Phải có khả năng rèn luyện, đức tính tốt để quản lý và điều hành công ty.

>> Có thể bạn quan tâm: .